Lòng tôn kính

So với không gian này, đời sống này, vũ trụ này - Con người thật nhỏ bé và vô nghĩa. Nhưng trong mỗi con người vô nghĩa và nhỏ bé ấy lại chất chứa một cái tôi ngạo mạn không cùng - Luôn nghĩ mình là đúng, luôn cho mình là hay - Chính vì vậy mà giữa thực tế bên ngoài và cách nghĩ - cách sống của chúng ta luôn có một khoảng cách lớn lao dường như không bao giờ có thể san lấp.

Trước những sóng gió dữ dội của cuộc đời, của lòng người, của những quy luật tự nhiên và xã hội đầy khắc nghiệt - Đáng lẽ chúng ta phải biết lượng sức mình mà nhu thuận, khiêm hạ, nhún nhường, khoan dung - yêu thương, kiên trì, nhẫn nại mà học hỏi - mà chờ đợi thời thế thích hợp, v.v...thì vì "cái tôi" ngu khờ, dại dột của mình, chúng ta lại ngông nghênh đắc ý - coi thường tất cả khi ở trên đỉnh cao để rồi phải đau khổ, thiểu não, thất vọng, chán trường, mất ý chí khi rơi vào nghịch cảnh. Chán ngán hơn là những trường hợp tự bản thân chẳng có gì hay mà cái tôi vẫn cứ cuồng điên gào thét tự cho mình là nhất - Vì chỉ nhìn thấy chính mình và chẳng nhìn thấy bất kỳ ai khác, bất kỳ điều gì khác - Con ếch trong đáy giếng cho tới chết vẫn khẳng định rằng bầu trời thênh thang ở bên ngoài cũng chẳng qua chỉ bằng miệng giếng. Tấn trò đời cứ "được - mất" xoay vần theo cái "tôi" ngu dại - Làm sao để luôn tỉnh táo, sáng suốt khi nhận định về thực lực của mình? Làm sao để kiểm soát cái tôi "vỹ đại" của mình cho "biết điều" khi thành công và cho "cứng cáp" khi thất bại? - Đây chính là điều mà chỉ các "thần tượng một cách đúng nghĩa" mới có thể trợ giúp được cho chúng ta. 

Chúng ta là người như thế nào thì chúng ta thường có xu hướng lựa chọn thần tượng theo hướng đó - Và chúng ta lựa chọn ai là thần tượng thì chúng ta sẽ bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi tư tưởng và lối sống của họ - Thần tượng là một trong những người thầy vỹ đại của mỗi con người - Thần tượng là tấm gương, là nguồn động lực để chúng ta gắng sức noi theo trong suốt cuộc đời - Vì chúng ta thần tượng ai, tôn kính - tôn thờ ai thì chúng ta sẽ có xu hướng "bắt chước" để được như người đó. Ví như những bạn trẻ giỏi toán một cách xuất sắc thì luôn có một thần tượng xuất sắc trong lĩnh vực toán học, những bạn trẻ thần tượng các ca sĩ - diễn viên thì từ cách ăn mặc cho tới lối sống đều cố gắng "đầu tư" cho thật giống thần tượng của mình - Những người có lý tưởng đi vào các lực lượng vũ trang quân đội thì đều hiểu biết sâu sắc về lịch sử và đều bị rung cảm mãnh liệt trước tấm gương hy sinh anh dũng của cha anh trong quá khứ và hạnh phúc khi được tiếp bước theo sau, v.v...

Nếu thần tượng của chúng ta chỉ là một người bình thường với đôi chút lợi thế đặc biệt như ngoại hình đẹp, múa hay, hát giỏi, còn lại thì vẫn sân si, tầm thường, đau khổ trước những thử thách của cuộc đời thì chúng ta sẽ không được tiếp sức gì nhiều trên đường đời sóng gió. Nhưng nếu thần tượng của chúng ta là một người vỹ đại! - Khó khăn không chùn bước, thành công không quật đổ - Luôn vững vàng trước cả thuận cảnh và nghịch cảnh với tấm lòng yêu thương rộng lớn thì chúng ta cũng sẽ dự được một phần "đáng kể".

Như thần tượng của tôi là Bác Hồ - một con người vì lòng yêu nước mà dám một mình đơn độc dấn thân vào cuộc hành trình đi khắp năm châu tìm kiếm ánh sáng giải phóng dân tộc mình - Gian khổ sinh tồn nơi đất khách, vất vả đấu tranh trong sự truy đuổi ráo riết của kẻ thù - Làm hết mọi công việc vất vả từ phụ bếp, bưng bê, cào tuyết, thợ ảnh, công nhân, v.v... rồi lại giành hết tất cả những gì khó nhọc kiếm được để giúp đỡ anh em công nhân - Làm báo, phát báo cách mạng miễn phí để thức tỉnh nhân loại khỏi sự thâm hiểm của chế độ tư bản - Thì tôi cũng phải ráng dậy sớm hơn một chút, cố gắng học tập - nghiên cứu nhiều hơn một chút, nỗ lực làm gì đó có lợi ích cho mọi người nhiều hơn một chút so với cái năng lực tầm thường ban đầu của tôi - Tôi phải biết khiêm tốn hơn thật nhiều vì so với thần tượng của tôi - khả năng của tôi còn quá sức nhỏ bé; cũng như tôi phải dũng cảm đối diện mà vượt qua một cách hiên ngang với những khó khăn trong đời vì so với sóng gió mà thần tượng của tôi phải đối diện thì những khó khăn của tôi vẫn còn là một cơn gió xuân hây hây thổi nhẹ...

Nhưng quả thực mọi chuyện rất khó khăn. Thật đau khổ khi phải dùng ý chí - gồng mình lên mà chiến đấu với những bản năng quá lớn trong con người tầm thường của mình. Trước những cảm xúc lớn, ý chí trở nên thật là yếu đuối và vô dụng. Chắc cũng vì Bác không có những tình cảm riêng tư và tính ỳ quá lớn như con người tầm thường của tôi nên về những tình cảm thật nhỏ nhặt và cách thức điều phục bản năng thì Bác không giúp cho tôi được. Phải tới khi tôi nghe được lời Phật dạy, biết được con đường Phật đã chỉ thì tôi mới có thể hóa giải được mọi khó khăn, gút mắc trong cuộc sống của mình. Thật kỳ lạ! Phật thật hoàn hảo mà lại hiểu quá rõ mọi bất toàn dù đã ẩn rất sâu trong vô thức của mỗi người. 

Phật hiểu thật tường tận về cơ chế tâm sinh lý của con người. Hiểu thấu từng động cơ sâu thẳm trong vô thức của con người. Hiểu về giá trị và ảnh hưởng của hơi thở - sự điều hòa hơi thở tới cân bằng não và sự phát triển toàn diện hệ thống tạng phủ bên trong của con người trước cả nền Y học của thế kỷ 20 - Điều mà trong những năm đầu thế kỷ 21 này các nhà khoa học mới đang bắt đầu lần theo dấu chân của Phật mà tìm hiểu. Biết nói sao cho hết sự vỹ đại và lớn lao của Đức Phật. Tôi sẽ kể bạn nghe một vài chi tiết để bạn có thể tự mình suy tưởng.

Đức Phật ra đời cách đây hơn hai ngàn rưỡi năm, trước chúa Jesus khoảng 5 thế kỷ và trước giáo chủ Muhammad khoảng 12 thế kỷ - Vào cái thời cuộc sống trong xã hội loài người còn hết sức thô sơ và nghèo đói, chưa hề có tín hiệu của một nền văn minh kỹ thuật hiện đại như ngày nay - Nhưng những giáo lý được các nhà khoa học chứng minh là do chính Đức Phật nói thì vẫn khiến các nhà bác học vỹ đại nhất của thời đại này phải kinh ngạc.

Dưới sự tìm hiểu, chiêm nghiệm và khẳng định của nhà bác học vỹ đại Albert Einstein, các nhà khoa học ở khắp nơi trên thế giới - bằng những thiết bị thực nghiệm tối tân nhất đã tiến hành kiểm nghiệm và nghiên cứu tính khoa học trong lời dạy của Đức Phật - để hiểu về Đạo Phật - Hiểu về một con đường thênh thang, vỹ đại mà trong cách gọi của Albert Einstein là điều duy nhất có thể dung hòa được cả Khoa học và Tâm linh - Kết quả là từ đó cho tới nay vẫn không hề phát hiện bất cứ một sai sót nào - bất cứ một sự bất hợp lý nào trong lời dạy của Đức Phật. Ngay cả những điều khoa học hiện tại chưa đủ khả năng kiểm chứng thì những chứng cứ thực nghiệm thu thập được từ khắp nơi trên thế giới vẫn là những minh chứng quá vững chắc tới mức không thể nào bẻ gãy được - Mặc cho nhiều nhà khoa học đã nỗ lực hết sức đưa ra các giả thuyết theo hướng vật chất - tâm sinh lý để bẻ cong các hiện tượng tâm linh được Đức Phật khẳng định - Trong khi những giáo lý nền tảng của các tôn giáo khác - Xuất hiện sau đạo Phật nhiều thế kỷ đã rất nhanh chóng và gần như ngay lập tức gặp phải sự chống đối dữ dội dưới lăng kính khoa học. 

Giáo chủ Muhammad dạy các tín đồ phải yêu thương lẫn nhau, Chúa Jesus kêu gọi tình thương bác ái giữa tất cả con người, còn Đức Phật thì khẳng định mỗi con người cần phải trải khắp tình thương tới muôn loài, muôn vật - khắp cùng các thế giới mình thấy hay không thấy, mình biết hay không biết - Tình thương yêu không cùng của Đức Phật trong tâm thái bình an, tự tại - Vững chãi như núi mà nhẹ nhàng như sương - Mạnh như thác đổ mà âu yếm như dòng nước nhẹ nhàng khiến cho một con người thô ráp - khô cứng - nguyên tắc và khắc nghiệt như tôi bỗng chốc như tan chảy - Đứng trước dáng hình đó, đứng trước những lời dạy được truyền lại đó, tôi muốn ngay lập tức phá bỏ hết những bức tường, những rào cản ngăn cách giữa tôi và mọi người xung quanh - Muốn được yêu thương và làm lợi ích cho tất cả mọi người. Một cảm giác thật là bình an, hạnh phúc. 

Sự thật là Công giáo đã tạo ra giai đoạn "Đêm trường Trung Cổ" u ám đầy sợ hãi cho khoa học khi Giáo Hội ra sức kìm hãm sự phát triển của khoa học - Chỉ vì những gì khoa học tìm ra đi ngược lại với kinh điển nhà thờ ghi chép. Sự thật là Hồi giáo cho tới tận ngày nay vẫn kiên định lý tưởng truyền đạo bằng bạo lực - Gây đánh bom liều chết ở nhiều nơi. Tôn giáo là tình cảm, là điểm tựa tinh thần - Khoa học là lý trí, là sự thực nghiệm khách quan và Đạo Phật là sự kết hợp hài hòa không tỳ vết giữa Từ Bi và Trí Tuệ - Tình cảm và lý trí - Hai góc cạnh không thể thiếu trong đời sống đầy đủ của một con người. 

Mỗi người đều có tình cảm riêng với những gì thân thuộc gần gũi với mình nên thật khó để có thể chấp nhận những sự thật đi ngược lại tình cảm đó. Nhưng sự thật vẫn mãi là chân lý không thể thay đổi do cảm tính của con người. Nếu không biết tới, không chấp nhận và không tìm hiểu thì ta sẽ mãi đi trong bóng tối không có ngày thoát ra. Với các phương tiện lưu trữ hiện đại và thông tin, tri thức được hiện diện ở khắp mọi nơi - Hơn bao giờ hết mỗi người chúng ta từng ngày, từng giờ đang được nắm lấy cái quyền tự mình tìm ra sự thật. Nên đừng lười biếng, hãy tìm hiểu thật cặn kẽ bằng lý trí của mình, qua thật nhiều tài liệu - để tăng tính khách quan - để có thể đến gần nhất với sự thật - Hãy đặt vấn đề thật nhiều. Hãy thắc mắc thật nhiều và hãy đặt thật nhiều câu hỏi "tại sao?" để sự hoài nghi của lý trí dẫn dắt ta từng bước thoát khỏi sự kìm hãm của cảm tính - Thụ động và an phận buông xuôi cuộc đời mình trong những điều chưa tuyệt đối. 

Muốn hạnh phúc, muốn thoát khổ - Trước hết phải lựa chọn một con đường đúng, một cái nhìn đúng, một thái độ sống đúng - Và tất cả những điều đúng đó thì phụ thuộc rất lớn vào việc ta có thể lựa chọn được một thần tượng đúng hay không. Tầm mức của mình lớn lao tới đâu phụ thuộc rất lớn vào tầm vóc của thần tượng mà mình lựa chọn để tôn thờ - Không có thần tượng, không có ai để cúi đầu tôn trọng thì ta sẽ trở thành loại người ngu si luôn tự cho mình là nhất và chắc chắn trong cuộc đời sớm muộn cũng phải nhận lãnh những thất bại đắng cay. Lựa thần tượng kém quá thì mình còn kém hơn họ nhiều vì thần tượng là cái ngưỡng mình phải ở dưới họ rất nhiều và gần như không thể vượt qua! Lựa chọn một thần tượng chưa tuyệt đối thì ta không có hy vọng đạt tới sự tuyệt đối. Vì vậy, xin hãy thận trọng suy xét trước khi lựa chọn một thần tượng để tôn thờ - Vì chính mình và vì những người đặt niềm tin nơi mình.